به نقل از «فرارو»

اولین جهانگرد ایرانی چه کسی بود؟ سفری ۱۸ ساله برای فرار از ازدواج!

تاریخ انتشار: ۱۸ آبان ۱۴۰۱ | کد خبر: ۳۶۳۷۱۸۵۴

به نظر شما نخستین ایرانی که پا فراتر از مرز‌های این کشور گذاشت و دور دنیا سفر کرد و حتی به قاره آمریکا رسید، چه کسی بود؟

به گزارش همشهری، حاج سیاح، در ۲۳سالگی، سفرِ ۱۸ ساله خود به دور دنیا (اقصی نقاط اروپا و آمریکای شمالی و همچنین کشور‌های شرق ازجمله ژاپن و هندوستان) را آغاز کرد. او جهانگرد معروف و نخستین ایرانی بود که پا به خاک قاره آمریکا گذاشت و به همین دلیل به حاجی سیاح معروف شد.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

حاج سیاح که بود؟

«محمدعلی محلاتی» معروف به سیاح در خانواده‌ای دوستدار علم و ادب در محلات به دنیا آمد و در عنفوان جوانی برای تحصیل علوم متداول آن زمان به تهران و بعد با کمک مالی عموی خود به نجف و کربلا سفر کرد و از محضر دانشمندان و علمای عصر خویش بهره‌مند شد.

او در سن ۲۳ سالگی پس از فراغت از تحصیل در عتبات، به ایران برگشت و، چون عمویش او را جوانی شایسته و عالِم دید، دختر خود را برای او نامزد کرد، ولی او برای فرار از ازدواج به سفر رفت.

جهانگردی، برای فرار از ازدواج

«حمید سیاح» فرزند حاج سیاح در مقدمه کتاب سفرنامه حاج سیاح درباره انگیزه شروع سفر‌های پدرش چنین نوشته است: «داشتن عیالی متمول و زندگی کردن با خرج او، به طبع پدرم سازگار نبود و به همین جهت با توشه مختصری بی‌خبر به قصد خارج شدن از مملکت، فرار کرده و، چون به قفقازیه را نزدیکتر می‌بیند از راه زنجان و تبریز عازم آنجا می‌شود.

به تجار تبریزی خود را همسفر یک جوان به نام محمدعلی نام که بین راه زنجان به تبریز به مرض قولنج درگذشته، معرفی و خواهش می‌کند که خبر فوت چنین شخصی را به محلات برسانند تا خانواده او دیگر در انتظار نمانند و بدین ترتیب خبر فوت او در محلات منتشر می‌گردد».

ورود به آمریکا

حاج سیاح نخستین بار از طریق نیویورک وارد آمریکا شد و در سفر‌های خود تا سانفرانسیسکو پیش رفت و حتی در ۲۶ می ۱۸۷۵ تابعیت آمریکا را در دادگاه ناحیه ۱۲ کالیفرنیا رسماً پذیرفت و دو بار موفق به دیدار «اولیس گرانت» رئیس‌جمهور وقت آمریکا شد.

سیاح که از روشنفکران عصر قاجار و جزو دوستان نزدیک «سیدجمال‌الدین اسدآبادی» محسوب می‌شد، پس از ۱۸ سال سفر به فرنگ، در سال ۱۸۷۷ به تهران برگشت و در جریان انقلاب مشروطه به خاطر نوشتن نامه‌ای انتقاد آمیز به شاه، به مدت ۲ سال زندانی شد. سرانجام جهانگرد ایرانی در مهرماه سال ۱۳۰۴ شمسی در سن ۸۹ سالگی در آبادی جعفرآباد شمیران در گذشت.

انتشار ۲ کتاب سفرنامه

یادداشت‌های حاج سیاح در خلال جهانگردی و ایرانگردی، در زمان حیات او مجال انتشار نیافت، اما سال‌ها پس از مرگ او، دو جلد کتاب با نام‌های «خاطرات حاج سیاح» به کوشش فرزندش «حمید سیاح» در سال ۱۳۴۶ شمسی، و «سفرنامه حاج سیاح» به کوشش «علی دهباشی» در سال ۱۳۶۲ شمسی منتشر شد.

کتاب اول به دوره پس از بازگشت او به وطن پس از ۱۸سال سیاحت و ایرانگردی و حوادث قبل از انقلاب مشروطه اختصاص داشت و دومی به شرح دیده‌های حاج سیاح در ۱۸سال جهانگردی (اروپا، آسیا و امریکا) پرداخته است.

منبع: فرارو

کلیدواژه: جهانگردی حاج سیاح

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت fararu.com دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «فرارو» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۶۳۷۱۸۵۴ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

نقشی از شخصیت‌های قصه‌های ایرانی بر روی پوستر نمایشگاه کتاب

 شاپور حاتمی طراح پوستر کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان، درباره چگونگی شکل‌گیری ایده آن بیان کرد: این پوستر برداشتی است از قصه‌های مادربزرگ‌ها که بعد‌ها مادران برای فرزندان خود تعریف کردند و کم‌کم این قصه‌ها وارد دنیای کودکان شدند و کانون پرورش فکری نیز در امر تبدیل این قصه‌ها به کتاب، سرآمد ناشران کودک و نوجوان شد.

او ادامه داد: شخصیت‌هایی که در این پوستر به نمایش درآمده‌اند و در کنار مادربزرگ قصه‌گو قرار گرفته‌اند برگرفته شده از قصه‌هایی، چون «بزک زنگوله پا»، «روباه و زاغ» و «شاهنامه» که قصه‌ای کاملا حماسی و کلاسیک دارد، است. سعی کردیم شخصیت‌ها جان‌دار باشند و قابل لمس تا برای بچه‌ها شخصیت‌ها به درستی شکل بگیرند. در انتخاب رنگ نیز تلاش‌مان بر این بود تا از رنگ‌های گرم استفاده کنیم که به فضا و حال و هوای کودک و نوجوان نزدیک‌تر است.

این طراح درباره چرایی انتخاب این شخصیت‌های داستانی گفت: قصه و روایت این شخصیت‌ها را تقریبا همه بچه‌ها می‌دانند و شنیده‌اند. اگر به سراغ شخصیت‌های دیگر می‌رفتیم این امکان وجود داشت که همه بچه‌ها با قصه آنها آشنایی نداشته باشند ولی درصد بالایی از کودکان به واسطه کتاب‌های درسی و قصه، شخصیت مادربزرگ قصه‌گو - که مهمانان ناخوانده را به خانه خود دعوت می‌کند - یا قصه شنگول و منگول و حبه انگور را می‌شناسند. شاهنامه نیز در انواع و گونه‌های مختلف درباره قصه‌هایش روایت داریم. در واقع به سراغ قصه‌هایی رفتیم که نیاز به رمزگشایی نداشته باشد و بچه‌ها کاملا بتوانند با آنها همزاد پنداری و با آن ارتباط برقرارکنند.

حاتمی همچنین درباره نقش و حضور کانون پرورش فکری در این پوستر نیز توضیح داد: کانون در این سال‌ها نقش مهمی در ترویج کتاب و قصه‌گویی ایفا کرده است. در واقع این کانون بود که شروع کرد قصه‌ها را به صورت کتاب و متن منتشر کردن و در دسترس بچه‌ها قرار داد، به همین دلیل نیز ما در پوستر کانون از مادربزرگ و شخصیت‌های قصه‌ها استفاده کردیم.

او در ادامه اظهار کرد: از نظر نوع تکنیک تصویرسازی، اما تلاش کردیم به دنیای نوجوانان نزدیک شویم و حتی این را در نظر گرفتیم تا سادگی هم وجود داشته باشد و بچه‌ها بتوانند ماکت این شخصیت‌ها را در قالب کاردستی در ایام برگزاری نمایشگاه بسازند.

سی‌وپنجمین نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران ۱۹ تا ۲۹ اردیبهشت ۱۴۰۳ در مصلی امام خمینی (ره) برگزار می‌شود و کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان نیز در این نمایشگاه با آثار خود حضور دارد.

باشگاه خبرنگاران جوان فرهنگی هنری ادبیات